Τα παιδιά στην ηλικία των 12 μηνών, αρχίζουν να παράγουν τις πρώτες τους λέξεις και στην ηλικία των 24 μηνών περίπου, αρχίζουν να δημιουργούν τις πρώτες τους φράσεις και προτάσεις. Όταν φτάσουν στην ηλικία των 3-4 ετών, είναι ικανά να συμμετέχουν σε συζητήσεις και μπορούν να περιγράφουν καταστάσεις που έχουν βιώσει. Είναι πολύ πιθανό και φυσιολογικό σε αυτές τις ηλικίες, κάποια φωνήματα να μην παράγονται καθόλου ή να αντικαθίστανται από άλλα πιο «εύκολα» για το παιδί φωνήματα.

Ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό, είναι επειδή κάθε φώνημα εδραιώνεται σε διαφορετική ηλικία. Ωστόσο, στην ηλικία των 5 – 6 ετών αναμένουμε από το παιδί να έχει καταληπτή ομιλία και να γίνεται σωστή παραγωγή και τοποθέτηση όλων των φωνημάτων και των συμπλεγμάτων.

Στον παρακάτω πίνακα αναλύονται τα στάδια της φωνολογικής εξέλιξης των παιδιών, όπως αυτά προέκυψαν από την «Δοκιμασία Φωνητικής και Φωνολογικής Εξέλιξης» του Πανελλήνιου Συλλόγου Λογοπεδικών (ΠΣΛ).

Ηλικία	Φωνήματα
2,6 – 3,0 ετών	μ, π, μπ, τ, κ, γκ
3,0 – 3,6 ετών	ν, β, γ, χ, ντ
3,6 – 4,0 ετών	σ, ζ, φ, λ
4,0 – 4,6 ετών	θ, δ
5,6 – 6,0 ετών	ρ

Όταν τα παιδιά έχουν περάσει την αναμενόμενη ηλικία κατάκτησης των φωνημάτων και συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τις λανθασμένες φωνολογικές διαδικασίες, τότε θεωρείται ότι υπάρχει δυσκολία. Τα περισσότερα παιδιά κατακτούν από μόνα τους τα φωνήματα στις σωστές ηλικίες, όμως υπάρχουν μερικά παιδιά τα οποία θα χρειαστούν λογοθεραπεία ώστε να κατακτήσουν κάποια φωνήματα.

ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΗ: ΜΗΝ αφήνετε ένα παιδί να περάσει την ηλικία των 6 ετών, χωρίς θεραπεία άρθρωσης.

Πηγή:

Πανελλήνιος  Σύλλογος  Λογοπεδικών (ΠΣΛ), (1995). Δοκιμασία Φωνητικής και Φωνολογικής Εξέλιξης. Αθήνα